De delegacions del Collectiu Occitan foguèron recebudas a France 3 a Tolosa, Montpelhièr et en Auvernhe en seguida als aperitius reivindicatius del dimècres 23 de novembre de 2022. Lo Collectiu Occitan se felicitèt de la qualitat dels escambis amb France 3 e pensa organizar ara d’encontres amb los poders politics regionals.
Aquels encontres son l’escasença de comparar l’evolucion de las desconnexions de las televisions regionalas France 3 en Occitània amb l’evolucion en television regionala de França 3 en Corsèga, cadena nomenada France 3 Corse ViaStella. La transformacion de la desconnexion còrsa en television regionala debutèt en 2007 amb 5 oras jornalièras. Ara, difusa 24h sus 24h amb qualques programas nacionals coma lo 19/20 nacional. Difusa en lenga còrsa tres programas quotidians d’un genre màger: joventut, jòcs e ficcion e un perlongament de dètz minutas del jornal televisat regional. Son budgèt global es de 24 milions d’euros annals amb sonque 3 milions d’euros de la Collectivitat territoriala de Corsega (CTC).
Foguèt politica la creacion d’aquela vertadièra cadena regionala còrsa. En 2007, foguèt lo conselh regional còrse, alara de dreita, que votèt la creacion de Via Stella, a la demanda politica del president de la republica, Sarkozy e en seguida d’una fòrta revendicacion de la societat còrsa. Aquela television de plen exercici permetèt la creacion d’entrepresas localas de produccion televisuala e de sosténer los emplecs dins lo mitan cultural.
En cò nòstre, dins las annadas 1980, la campanha per l’occitan a la television, jos l’eslogan “Volèm l’occitan a la television”, iniciada per l’Institut d’estudis occitans (IEO) foguèt la mai importanta mobilizacion occitana del periòde per son larg sosten e per sa concretizacion amb la creacion dels primièrs programas en occitan sus las antenas publicas regionalas de Provènça, Lengadoc e Aquitània. Dempuèi, i aguèt pauc d’avançadas.
En 2013, fàcia a las demandas, popularas en França, de mai de descentralizacion, la region Miègjorn Pirenèus lancèt un grop d’estudi subre la politica audiovisuala en region qu’audicionèt los professionals del sector audiovisual regional (https://toulouse.latribune.fr/politique/tlt-malvy-osons-midi-pyrénnées- opposition-csa-28062013). Lo rapòrt d’iniciativa presentat a l’assemblada regionala conclusiá que calriá avançar cap a una television regionala France 3 de plen exercici amb la multiplicacion del contengut regional dins un primièr temps, puèi amb una logica de programacion majoritariament locala. Segon lo rapòrt, èra possible de far una vertadièra television publica regionala a mejan constant.
Foguèt Gérard Onesta, qu’èra vicepresident del Conselh regional e elegit EELV que demandèt aquel rapòrt. Segon el, lo problèma non èra ni financièr, ni tecnic, mas politic.
Amb la fusion amb la region Lengadòc Rosselhon, la region Occitània Pirenèus Mediterranèa eretèt de la marrida situacion laissada per l’ancian president Frêche la region Lengadòc Rosselhon, a l’encòp al nivèl financièr mas tanben per son jacobinisme. Aital, la situacion foguèt “blocada” pendent lo primièr mandat de la presidenta de region, Dòna Delga, mentre que la direccion nacionala de França 3 èra prèst de far Occitània Pirenèus Mediterranèa un laboratòri d’ensag.
E mai, recentament, la direccion de France 3 nacional anoncièt que las edicions nacionalas del Jornal Televisual sus França 3 serián suprimidas a partir de setembre de 2023.
Ara, França 3 Occitània e la region Occitània Pirenèus Mediterranèa semblan prèstes a negociar un Contracte d’Objectius e de Mejans (COM) pertocant l’audiovisual regional, e mai un “COM especificament occitan e catalan” per aumentar los temps d’antena en occitan, produsir de serias nòvas o de dessenhs animats en òc… amb l’escasença de valorizar los utís linguïstics del congrès per los sostitolatges.
Aital, es l’escasença de lançar en Occitània francesa una campanha per de televisions publicas regionalas de plen exercici ont l’occitan e lo basque e lo catalan serián fortament visibles. Capitar sus aquel dossièr fariá bolegar lo cursor en direcion de mai de descentralizacion. Poiriam aver lo sosten d’una majoritat de la populacion, tant coma del mitan cultural regional .
J.C Valadier