París recupèra la redevença audiovisuala de totas las regions de França mas concentra los mèdias e distribuís l’emplec audiovisual d’un biais tant centralizat que l’Estat central non o pòt pas mai assumir financièrament. Per reequilibrar los comptes, una novèla reforma de l’audiovisual public es prevista per fin 2018 amb una presidéncia unica per totes los mèdias publics, la supression o fusion de França 4 e France O, la reforma del CSA… Pasmens, amb la supression de França 4 del canal hertzian. França Televisions proposariá dos novèls mèdias parisencs, un subre l’art e la cultura, l’autre per la joventut, segurament per conservar l’emplec audiovisual parisenc, tant important per la poténcia culturala de París.
Ça que la, en region los temps d’antena dels programas regionals son redusits a doas oras magrinèlas per jorn, incrustat dins la cadena parisenca FR3. Es una caricatura de television per las regions de França que son mai pobladas que fòrça paises europèus, amb pr’aquò fòrça cadenas de television. Coma per cada reforma, lo govèrn anòncia que vòl donar mai de plaça als “territòris”. Aqueste còp, vòl crear un “mèdia quotidian regional” al còp subre la television, la ràdio e las rets socialas mutualizant França 3 e França Blau. Vòl “triplar” lo temps d’antena dels programas regionals.
Atal las grandas regions de França aurián a pro pena un petit mèdia audiovisual amb sonque 6 oras per jorn, sempre incrustat dins la cadena parisenca FR3 de referéncia. Es una avançada, mas fòra de la realitat audiovisuala dels autras regions d’Euròpa qu’an de mèdias independents, per regions mas tanben aglomeracions. L’enjòc es essencial que lo desvolopament politic, cultural e economic d’un territòri passa per de mèdias locals.
Mentretant, dins la region “Occitanie Pyrénées Méditerranée”, un collectiu d’associacion dit Collectiu Occitan demanda un mèdia audiovisual public amb una preséncia quotidiana de l’occitan. Per lo collectiu, l’accès a la television es una condicion imperativa per la vida d’una lenga coma l’occitan qu’es declarada “En grand dangièr” per l’UNESCO. Sa plaça insignificanta a la television publica francesa n’es una de las rasons.
Lo Collectiu Occitan demanda que França 3 devenga una “cadena regionala a vocacion generalista”, e que siá una television de país en desvolopant las redaccions localas que son uèi menaçadas. En Corsega, França 3 Via Stella a un foncionament autonòma amb 250 emplegats mentre que per exemple FR3 Occitanie Pyrénées Méditerranée es limitada a doas oras per jorn amb 320 emplegats.
Lo Collectiu occitan (Facebook Lo collectiu occitan) recebèt lo sosten de mai de 150 comunas o aglomeracions, tal coma Tolosa. Podètz trapar en seguida aquela mocion e la proposar als vòstres elegits municipals.
Un tèxte deu èsser mandat als deputats e la presidenta de la region. A cadun de far viure un collectiu dins cada region administrativa occitana per demandar als cònsols e als deputats occitans una “cadena regionala a vocacion generalista amb d’occitan cada jorn”.
Per preparar aquela reforma, France Television fa una consultacion dels telespectators dita #mateledemain https://www.francetelevisions.fr/mateledemain
Cal far aparéisser nòstras demandas. I cal prepausar la transformacion de FR3 en cadenas regionalas a vocacion generalista amb d’occitan cada jorn. Un modèl de respòsta a faire a l’enquèsta .
JEAN-CHARLES VALADIER ( LO JORNALET DEL 26 / 10/ 2018 )